Deel op social media
De toeslagenaffaire heeft grote gevolgen gehad voor het gezin waarin de Haagse Evelyn (31) opgroeide. Haar moeder werd onterecht beschuldigd van fraude met de kinderopvangtoeslag, wat leidde tot een grote schuld bij de Belastingdienst.
Jaren later kijkt Evelyn terug op deze pijnlijke periode. Ze strijdt nu voor erkenning van álle kinderen die hierdoor zijn getroffen – ook de volwassen kinderen en degenen bij wie het leven aan de buitenkant ogenschijnlijk gewoon doorging. In haar foto-expositie geeft ze een stem aan hun vaak onzichtbare verhalen. “Ook wij hebben een verhaal dat het waard is om gezien te worden.”
Als Evelyn bijna drie jaar oud is, verhuist ze met haar moeder vanuit Spanje naar Nederland op zoek naar een betere toekomst. Een hele tijd later wordt haar broertje geboren. Hun leven verandert drastisch als Evelyns moeder onterecht van fraude beschuldigd wordt. “Het voelde als een enorme klap,” vertelt Evelyn. “Er werd gedreigd dat we ons huis kwijt zouden raken. Mijn moeder nam twee banen om de schuld af te kunnen lossen.”
Al op jonge leeftijd draagt Evelyn ook financieel bij aan het gezin. “Soms aten we dagenlang rijst en linzen, omdat er simpelweg geen geld was voor brood, en dat kostte destijds maar €1,20. Het zien van een bord linzen roept nog steeds pijnlijke herinneringen op.” De situatie dwong Evelyn om sneller volwassen te worden dan haar leeftijdsgenoten. “Mijn moeder zei weleens dat ik iets leuks moest gaan doen, maar ik kende eigenlijk niets anders dan hard werken – net als zij.”
Ondanks de zware situatie blijft Evelyn vastberaden werken aan haar toekomst. Ze werkt in restaurants om bij te dragen aan de vaste lasten en start met een studie Psychologie. “Die studie was altijd mijn droom. Maar op de basisschool kreeg ik onterecht een laag schooladvies en hoorde ik steeds dat ik niet goed genoeg was. Die opmerkingen, de stress thuis, en de druk om financieel bij te dragen braken mij uiteindelijk op.”
Jarenlang denkt Evelyns moeder dat de fout bij haar ligt. Als de toeslagenaffaire aan het licht komt, valt er een enorme last van haar schouders. “Mijn moeder was zo opgelucht toen ze besefte dat het niet haar schuld was,” herinnert Evelyn zich. “Toch is het lastig om te accepteren dat de overheid de oorzaak was. Dat maakt het verwerken extra moeilijk. Daarom vind ik goede psychische hulp voor deze groep zo belangrijk.”
In 2022 publiceerden we het rapport ‘Ken ons, help ons’ waarin we de leefwereld en behoeften aan emotioneel herstel van de gedupeerde kinderen en jongeren beschrijven. Dit rapport kun je lezen en downloaden via deze link.
Evelyn besluit te stoppen met haar studie en probeert daarna een ander opleiding. Tegelijkertijd heeft ze twee bijbaantjes. In deze periode krijgt ze via school steun van een maatschappelijk werker. “Door die begeleiding besefte ik hoe graag ik toch echt Psychologie wilde studeren, om ook anderen te kunnen helpen.” Vervolgens ontmoet Evelyn een klasgenoot die haar aanspoort om haar droom na te jagen. “Ze zei: ‘Jij kunt dit echt!’ Die woorden gaven me het laatste zetje. Ik heb vervolgens alles gegeven voor die studie. Ik gunde mezelf geen ontspanning, want ik dacht dat als ik het goed zou doen, armoede me niet meer zou achtervolgen.”
Evelyn rondt haar studie af en werkt nu als schuldhulpverlener bij een gemeente. “Nu zit ik aan dezelfde kant van de tafel als de hulpverlener die mijn moeder destijds vertelde dat ze haar huis kon verkopen om haar schulden af te lossen.” Ook heeft ze onlangs haar eerste huis gekocht en, met de hulp van haar psycholoog, veel oude patronen kunnen loslaten.
Naast dit creatieve project kijkt Evelyn ook vooruit naar haar eigen toekomst. “Ik wil niet meer rennen, maar in het hier en nu leven. Mijn focus ligt op stilstaan en verwerking.”
Evelyn is verbonden aan het Ontwikkelnetwerk Herstel. Binnen dit netwerk kunnen kinderen van gedupeerde ouders werken aan hun eigen herstel en dat van anderen. Hierin staan de ideeën van jongeren centraal. Meer weten over het ontwikkelnetwerk? Lees dan verder
Ondanks alles wat ze heeft bereikt, merkt ze dat het nog steeds lastig is om af en toe op de rem te trappen. Het valt haar ook op dat er weinig aandacht is voor kindgedupeerden zoals zij – mensen die ondanks alles aan de buitenkant lijken te functioneren en een stabiel leven voor zichzelf hebben opgebouwd. “Het feit dat je een diploma en een baan hebt, betekent niet automatisch dat het goed met je gaat.”
Zo ontstond Evelyns idee voor een foto-expositie. “Kunst kan helpen om verhalen voelbaar te maken. Je kunt iemand aankijken en echt voelen wat hij of zij heeft meegemaakt. In de expositie zie je fotoportretten van mijzelf en andere kindgedupeerden. Het zou mooi zijn als deze verhalen ook in beleidsplannen meegenomen worden”.
