Deel op social media
Gwayne (21) groeit op in een gezin dat zwaar getroffen wordt door de toeslagenaffaire. De gevolgen zijn niet alleen financieel, maar ook mentaal en fysiek sterk voelbaar. Toch heeft Gwayne zichzelf bij elkaar weten te rapen. “Ik probeer een goed voorbeeld te zijn voor mijn broertjes. Je moet blijven geloven dat het beter wordt.”
Trigger warning: zelfdoding. Heb jij hulp nodig of maak je je zorgen om iemand? Bel 113 of 0800-0113 (gratis en anoniem).
“Als ik terugdenk aan de moeilijke tijden waarin we het financieel zwaar hadden, denk ik vooral aan hoeveel geluk we hadden met mijn moeder,” vertelt Gwayne. “Ze was enorm creatief en wist van bijna niets toch iets te maken. Mijn broertjes en ik hadden altijd genoeg te eten en kleding, ook al was het vaak tweedehands.”
Maar het zijn zeker niet alleen goede tijden. “Ik zag hoe gestrest mijn ouders waren, maar begreep niet waarom. Op school werd ik veel gepest. Ik viel op door mijn huidskleur en omdat ik niet de nieuwste spullen had, zoals de anderen. Ik durfde er niets over te zeggen tegen mijn ouders – ik wilde hen niet nóg meer stress bezorgen.”
Het dieptepunt komt als het gezin uit hun huurwoning wordt gezet. Gwayne is dan zeven jaar oud. “Mijn ouders zeiden dat we gingen kamperen, maar ik voelde dat dit niet was zoals mensen normaal kamperen. We sliepen waar we konden. Gelukkig was het geen winter en regende het niet, anders was het nog veel erger geweest.” Uiteindelijk vindt het gezin onderdak bij familie, maar de zorgen blijven groot.
Gwayne voelt zich al op jonge leeftijd medeverantwoordelijk voor het gezin en probeert zijn ouders te ontlasten en zijn broertjes te helpen. “Er was altijd genoeg te eten, maar omdat ik in mijn hoofd zat met het idee dat er geen geld was, kon ik vaak niet meer dan drie happen eten. Daar heb ik nu nog steeds last van.”
De druk wordt op een gegeven moment te groot. “Toen ik negen jaar oud was, heb ik een zelfmoordpoging gedaan. Ik zag geen uitweg meer en het kon me allemaal niets meer schelen. Ik was in een flat, ging naar boven en het kind in mij dacht toen gelukkig: ‘Dit is wel echt hoog.’ Ik ben een paar verdiepingen naar beneden gegaan en vanaf daar gesprongen. Het was niet hoog genoeg om fataal te zijn.”
Als de toeslagenaffaire eindelijk aan het licht komt, krijgt het gezin hulp aangeboden. Maar ook dat gaat niet vanzelf – tot op de dag van vandaag is het proces nog steeds niet volledig afgerond. “Mijn vertrouwen in de overheid is heel laag. Het voelt alsof we niet worden begrepen. Veel mensen denken nog steeds dat we zélf iets fout hebben gedaan. Het besef dat dit op geen enkele manier onze schuld was, is er bij veel mensen niet.”
Een tekenend voorbeeld is wanneer Gwayne voor zijn studie een tablet aanvraagt. “Ik kreeg te horen dat ik alleen het allergoedkoopste model mocht. Dat raakte me,” vertelt hij. “Vroeger werd ik gepest omdat ik nooit de nieuwste spullen had. Ik voelde me altijd anders, alsof ik er niet echt bij hoorde. Nu wil ik eindelijk eens gewoon mee kunnen doen. Het gaat voor mij niet om luxe, maar om serieus genomen worden. Veel mensen begrijpen dat niet en vinden dat we al blij moeten zijn met iets. Maar na alles wat we hebben meegemaakt, willen we gewoon hetzelfde zijn als onze leeftijdsgenoten.”
In 2022 publiceerden we het rapport ‘Ken ons, help ons’ waarin we de leefwereld en behoeften aan emotioneel herstel van de gedupeerde kinderen en jongeren beschrijven. Dit rapport kun je lezen en downloaden via deze link.
Ondanks alles heeft Gwayne meer grip op zijn situatie gekregen. “Zodra ik oud genoeg was, begon ik in de horeca te werken. Niet alleen voor het geld, maar ook om met mensen te praten – ik was altijd heel stil. Ik kwam in een vriendengroep terecht die me echt uit mijn schulp haalde. Als we bij de Mac chillden, zeiden ze: ‘Nu iedereen stil, nu gaat Gwayne iets zeggen.’ Zo werd ik min of meer gedwongen om te praten. Dat was een keerpunt. Met verkeerde mensen had ik zo het verkeerde pad gekozen. Ik was toen heel naïef.”
Ook zijn ouders zijn een belangrijke bron van kracht. “Ze bleven altijd doorgaan. Mijn vader heeft twee hartinfarcten en een herseninfarct gehad, en mijn moeder kreeg kanker. Toch bleven ze koken en taarten bakken om wat bij te verdienen. Die veerkracht heb ik echt van hen geleerd. Ik heb mezelf net zo lang verteld dat ik wél waarde had, tot ik het ook echt ging geloven.”
Gwayne is trots op hoe ver hij is gekomen. “Als ik terugdenk aan dat jongetje van zeven dat zogenaamd ging kamperen, ben ik trots dat ik nu hier sta. En ik ben dankbaar voor iedereen die me heeft geholpen – mijn familie, vrienden en psycholoog. Vier jaar geleden kwam er een moment waarop ik voelde: ‘Het gaat goed met mij. Ik kan nu verder, met alles wat ik heb geleerd.’”
Hij begint binnenkort aan zijn universitaire studie Psychologie en kijkt positief vooruit. “Mijn ouders gaan binnenkort op vakantie – iets wat vroeger absoluut ondenkbaar was. Het is mooi om te zien dat ze ontspannen zijn. De blik van stress op hun gezichten is eindelijk vervangen door een glimlach.”
Zijn boodschap aan anderen die het moeilijk hebben? “Blijf geloven dat het beter wordt, ook al lijkt de hele wereld tegen je. Ga niet in negativiteit hangen, want daar heb je alleen jezelf mee. Blijf doorgaan. Hoe jij naar de wereld kijkt, maakt een groot verschil.”
Tijdens zijn zoektocht naar herstel besloot Gwayne zijn verhaal te delen in deze tentoonstelling. “Ik hoop dat mensen die de tentoonstelling zien beseffen dat iedereen een eigen verhaal heeft – en dat het ene verhaal niet erger is dan het andere. Misschien denken mensen bij het lezen van mijn verhaal: ‘Vergeleken met jou valt het bij mij wel mee.’ Maar ook kleine gebeurtenissen kunnen een grote impact hebben. Ieder verhaal is anders. Deel het. En luister naar elkaar. Je gevoelens zijn altijd valide.”
